இசைமயமான ஆன்மிகச் சேவையால் திருக்கைலாயம் அடைந்த ஆனாய நாயனார்

சைவ நெறியில் ஒளிரும் அறுபத்து மூன்று நாயன்மார்களில் ஒருவர் ஆனாய நாயனார், சோழவளநாட்டின் மேன்ம ழநாடு என்ற பகுதியிலுள்ள திருமங்கலத்தில் பிறந்தவர். ஆயர் குலத்தில் பிறந்த இவர், தமது குலத்தொழிலான பசுக்களை மேய்த்தல் மட்டு
மன்றி, சிவபெரு மானை மனம், மொழி, மெய் மூன்றி
லும் பக்தியோடு வழிபடுப வராக வாழ்ந்தார். திரு நீற்றைப் பூசி, வேய்குழலில் சிவனது அஞ்செழுத்தைப் பாடும் ஆன்மிகச் செயலில் தொடர்ந்து ஈடுபட்டார்.
ஒருநாள், ஆனாய நாயனார் தம் வழக்கம்போல் பசுக்களை காட்டில் மேய்க்க அழகான ஆடையுடன் சென்றபோது, பூக்களால் அலங்கரிக்கப்பட்ட கொன்றைமரமொன்றைக் கண்டார். அதனைத் திருமாலையணிந்த சிவபெருமானின் உருவம் போன்று கண்டு உருகி நின்றார். அப்போது தம் குழலில் பஞ்சாக்ஷரத்தை இசையோடு வாசிக்க ஆரம்பித்தார். அந்த இசை காற்றை கடந்தும், உயிர்களைக் கடந்தும் பரவியது.
இந்த இசைத் தாக்கத்தில் பசுக்கள், கன்றுகள், காட்டுமிருகங்கள், பறவைகள் என அனைத்தும் தங்கள் இயல்பை மறந்து அவரை சூழ்ந்தன. தேவர்கள், விஞ்சையர்கள், கின்னரர்கள், நாகர் மகளிர் என விண்ணுலகத்தையும் அந்த இசை ஆழமாகத் தொட்டது. உயிரினங்கள் அனைத்தும் பகைமையை மறந்து இசைமயமாகி ஒன்றிணைந்தன. இயற்கையின் ஓட்டமே சில நேரம் நிலைத்தது.
இசையின் அந்த பரவலான ஆன்மீக சக்தியை உணர்ந்த பரமசிவபெருமான், பார்வதியம்மையாருடன் இடபவாகனத்தில் தோன்றி, ஆனாய நாயனாரை திருக்கைலாயத்திற்கு அழைத்துச் சென்றார். குழல் இசையோடு, அந்நிலைமையிலேயே ஆனாய நாயனார் பரமசிவனின் அருகில் சேர்ந்தார்.
இவ்வாறு இசையையும்
பக்தியையும் ஒன்றிணைத்த
ஆனாய நாயனார், நவிலத் தக்க ஆன்மீகப் பாதையைப் புகழத்தக்கவாறு சாத்தியமாக்கியவர் என்ற பெருமையை பெற்றார்.